Döngüsel ekonomiyi anlatırken, bir daire çizeriz. Döngüsel ekonominin tarımdaki çizgisi ise tam olarak şu şekilde: Tarımdaki klasik düz çizgisinden yani ek-yetiştir-sat-tüket ya da israf et çizgisinden ziyade, tarımda döngüsel ekonomi ek-yetiştir-bileşenlerine ayır-bileşenleri farklı ürünlerde ileri dönüştür ve yüksek katma değerli ürünler olarak yeniden ya tarım için ya da farklı bir amaç için kullan.
Döngüsel ekonomi bir “düşünme biçimi” aslında. Düşünme biçimini geliştirmek için de, bir çok alanda bilgi sahibi olmak gerekiyor. Yöntem bilmek ve farklı alanlardaki ürünlerin içeriklerine hakim olmak gerekiyor. Tam da bu nedenle aslında geleceğin mesleklerinde dijital zeka yazılımlarının verimli kullanımını yanında özellikle döngüsel ekonomide karşımıza muhteşem meslek dalları çıkıyor. Bunların bir kaçını sizlere sıralamak istiyorum:
- İleri Dönüşüm Mühendisi
- Döngüsel Tasarımcı
- Döngüsel Tedarik Zinciri Uzmanı
- Döngüsel Ekonomi Politikası Uzmanı
- Döngüsel Girişimci
- Döngüsel Ekonomi Araştırmacısı
- Döngüsel Ekonomi Eğitimcisi
- Döngüsel Ekonomi İletişim Uzmanı
Bunlar gibi daha bir çok meslek dalı, geleceğin meslek dalları arasında yer alıyor. Doğada döngüsel ekonomi mantığı ile bir şeyler “üretip, geliştirebilmek” için de bir insanın çok farklı disiplinlerden bilgilerle donanması gerekiyor. Örneğin, döngüsel üretim alanında çalışmak isteyen bir insanın başta biyoteknoloji hatta biyoteknolojinin uygulama alanlarından biri olan bitkisel ekstraksiyon yöntemlerini iyi bilmesi gerekiyor. Bu sadece ilk alan. Benzer şekilde elde edilecek bileşenlerin kullanım alanlarını bilmesi için gıda mühendisliği, fizyoloji, eczacılık, tıp, nanoteknoloji mühendisliği, biyomühendislik gibi alanlara da hakim olması gerekiyor. Bunlara ek olarak sanayide ileri malzeme mühendisliği, fizik gibi alanlarda bilgi sahibi olması ve özellikle de sanayideki yenilikçi, yeşil teknolojilerin neler olduğun, örneğin; ultrasonik teknolojileri, mikrodalga uygulamalarını, süperkritik akışkanları, soğuk plazma (Cold Plasma) uygulamalarını, moleküler distilasyon teknolojileri, yüksek voltajlı elektriksel atım (Pulsed Electrical Field-PEF) ya da dondurarak kurutma (FreezeDry) teknolojilerini, bu teknolojilerin mantıklarını da iyi bilmesi gerekiyor.
Döngüsel ekonomi mantığı ile bir bitkiden elde ettiğiniz diyelim ki 5 farklı bileşenin, hangi alanlarda ne gibi ürünlere çevrilebileceğini bilmek de ayrı bir uygulama alanı aslında. Yani portakal kabuğundan elde ettiğiniz, güçlü medikal etkileri olan “hesperidin” bileşenininden gıda takviyesi yapmanız da mümkün ya da derideki etkinliği yüksek bir yaşlanma karşıtı krem ya da saç çıkarıcı bir ajan olarak da kullanmanız da çok olası. Bunlar sadece bu bileşeni kullanabileceğiniz birkaç alan. Hangi dozda, hangi konsantrasyonda, hangi formda kullanmanız gerektiği bilgisini de ayrıca bilmeniz gerekiyor. Bu da yine farklı disiplinlerden bilgi ve deneyim birikimi gerektiriyor. Ya da portakal kabuğundan esansiyel yağını sonrasında hesperidin gibi antioksidanları saflaştırdıktan da sonra, geriye kalan portakal lifinden biyoplastik eldesine ya da daha da ileri gidip prebiyotik elde eldesine gidilecek yolları ve sonrasında bunların analizlerini ve etkinliklerini belirlemek için de yine farklı disiplinlerden bilgiye sahip olmak gerekiyor.
Türkiye’de bu şekilde düşünen, kurgular yapan, üreten, geliştiren, hayal eden gençlere gelecek adına çok ama çok ihtiyaç var. Geleceğin meslekleri çünkü tam olarak bu alan çerçevesinde şekillenecek.
