Ana Sayfa Köşe Yazıları, Prof.Dr.Nurhan ARSLAN 22 Aralık 2023 122 Görüntüleme

Renkler Davranışları Etkiler mi?

Rengârenk yaratılmış bir dünyada yaşamaktayız ve sağlıklı olup olmadığımızı bile renkler ile anlatmaktayız. Renklerin gerçekten insan davranışları üzerinde herhangi bir etkisi var mıdır? Varsa, hangi rengin hayatımıza etkisi nasıl ve ne şekildedir? Bu konudaki araştırmalar net cevaplar vermemektedir. Çünkü insan, yaptığı herhangi bir işi belli bir renk ortamında yapıyorsa, zamanla o rengi belli bir duygu ve davranışla ilişkilendirmeye başlar. Dolayısıyla o renk, o insan için farklı bir anlam ifade edebilir. Örneğin okul hayatı boyunca öğretmenin kırmızı renk ile yaptığı düzeltmeler, trafik ışıklarındaki veya diğer tehlike bildiren durum ve işaretlerdeki kırmızı, bu rengi tehlikeyle ilişkilendirmeye neden olur. Üstelik, zehirli meyvelerin de genel olarak kırmızı renkli olması bu algıyı güçlendirmektedir. Ya da mavi renk, denizi seyre dalmakla ya da ferah bir gökyüzüyle ilişkilendirildiği için daha sakin bir durumu çağrıştırır ve huzur hissi verir.

Bugüne kadar yapılan araştırmalar, renklerin davranışlar ile ilişkisini kesin bir şekilde ortaya koymasa da renklerin hayatımızda önemli bir yeri vardır. Davranışlara etkileri, insandan insana değişmektedir. Çünkü, insan davranışlarını sadece duyguları ve çevresi değil; aklı, inancı, birikimi ve yetenekleri gibi çok fazla unsur etkiler ve yönlendirir.

Renk; marka kimliğinde önemli bir rol oynar, tüketicileri ürünlere çeker, duyguları harekete geçirir ve marka bilinirliği üzerinde büyük bir etkisi vardır. Sıcak renkler, soğuk renklerden farklı duygular uyandırabilir. Parlak renkler, sessiz renklerden farklı duygular yaratabilir. Hepsi, rengin psikolojik etkilerinin nasıl kullanıldığına bağlıdır. Renkler, insanları olumlu-olumsuz etkileme, güven ve huzur verme, enerji duygusu uyandırma gibi pek çok konuda etkili olacağı düşünülerek her yerde kullanılır. Evimiz için seçeceğimiz rengin psikolojimize etkisi vardır. Hastaneler temizlik ve hijyen hissi vermek için beyaza, hapishaneler saldırganlığı azalttığına inanıldığı için pembeye boyanır.

Renkler bizi mutlu veya üzgün hissettirebilir, bizi aç veya rahat hissettirebilir. Kırmızı, turuncu ve sarı gibi sıcak renkler genellikle mutluluk, iyimserlik ve enerji duygularını uyandırır. Bunun yanında, sarı ve turuncu renkler gözleri biraz tahriş edebilir, kırmızı bir insanın iştahını artırabilir. Restoranların çoğu sarı ve kırmızı renktedir. Çünkü, insanların acıkması ve yemek yemesi istenmektedir. Kırmızı, renklerin en sıcak ve en dinamik olanıdır, karşıt duyguları tetikler. Tutku, sevgi, öfke ve tehlike ile ilişkilidir. Bir kişinin kalp atış hızını artırabilir ve onu heyecanlandırabilir. Bir tasarım öğesine dikkat çekmek isteniyorsa, kırmızı kullanılmalıdır. Turuncu, canlılık ve mutluluk hissini arttırır. Kırmızı gibi dikkat çeker ve hareketi gösterir, ancak güçlendirici değildir. Turuncu, bir ürünü satın almak veya abone olmak için yapılan bir çağrı için mükemmeldir. Sarı, sıcak renklerin en enerjik olanıdır. Kahkaha, umut ve güneş ışığı ile ilişkilidir. Sarı tonlar tasarım enerjisi verir, izleyicinin iyimser ve enerjik hissetmesini sağlar. Ancak, sarı, daha fazla ışık yansıtır ve gözleri tahriş edebilir. Bu nedenle az miktarda kullanılmalıdır. Tasarımda, enerjik ve rahatlatıcı bir şekilde dikkat çekmek için kullanılır.

Yeşil, mavi ve mor gibi soğuk renkler genellikle sakinleştirici ve yatıştırıcıdır. Mor, mavi ve kırmızının bir karışımı olduğundan yaratıcılığı teşvik etmek için sıklıkla kullanılır. Yeşil; sağlığı, yeni başlangıçları ve serveti simgeler. Yeşil, bir tasarımda rahatlamak ve denge oluşturmak için kullanılır. Yeşil renk, bir şirketin büyüme, güvenlik veya ilham verme olasılığını göstermek için harika bir renktir. Mavi, güvenlik ve güven yanında sakinlik ve maneviyat duygularını uyandırır. Mavi rengi görmek vücudun sakinleştirici kimyasallar oluşturmasına neden olur. Koyu mavi renk, kurumsal tasarımlar için harikadır. Çünkü, profesyonel bir his verir. Hafif mavi renk, daha rahat ve dostça his verir. Buna en güzel örnekler daha açık mavi renk kullanılan Facebook ve Twitter gibi sosyal sitelerdir. Mor, yaratıcılık ve servet ile ilişkilidir, genellikle sakinleştirmek amacıyla güzellik ürünlerinde kullanılır.

Nötr renkler; siyah, gri beyaz ve kahverengidir. Tasarımda, bu renkler arka plan renkleri olarak kullanılır. Daha parlak renkler kullanılırken arka plan olarak siyah, gri ve beyaz kullanılır. Parlak olmayan renklerde arka plan rengi olarak kahverengi kullanılır.

Renklerin davranışları nasıl etkilediğine dair yapılan bir çalışmada, deneye katılan kişilere mavi, kırmızı ve nötr renk ekranları olan bilgisayarlar verilmiş ve çeşitli beceri testleri yapılmıştır. Deneklerin, kırmızı ekranlı bilgisayarda hafıza ve düzeltme okumalarında, detay görmelerini gerektiren işlerde daha iyi sonuç aldığı, mavi ekranlı bilgisayarların ise yeni  keşifler gerektiren becerilerde daha iyi sonuç verdiği görülmüştür. Araştırmacılar; kırmızı rengin sakınma/tehlike mesajı verdiği ve dolayısıyla denekleri daha dikkatli olmaya yönelttiği, mavi rengin ise daha sakinlik ve özgür düşünmeye iterek tersi bir etkide bulunduğunu tespit etmişlerdir.

Yorumlar

Tema Tasarım | Osgaka.com