Dünya büyük bir teknolojik devrim geçirmektedir. Siri sayesinde Apple, Google Asistan sayesinde Google, Alexa sayesinde Amazon bizi sürekli dinlemektedir. Google’ın her kış çıkardığı grip tahminleri birçok sağlık kurumundan daha tutarlı sonuçlar vermektedir. Bazı ülkelerin insanların fotoğraflarına bakarak pedofili eğilimi olup olmadığını belirleyen yazılımları vardır ve bunları çocuk parklarının etrafındaki kameralara yüklemişlerdir.
Birçok devlet yüz tanıma ve veri madenciliği gibi algoritmaların kullanıldığı algoritmik mekanizmalar haline dönüşmüştür. Bazı algoritmalar vatandaşların etik ve demokratik yaşamını olumsuz etkilemektedir. Bu tür algoritmik stratejiler ne anlama gelmektedir? Devletlerin pandemi döneminde sınırlarını iyice genişlettiği siber güvenlik adımları gerçekten gerekli midir? Temel hak ve özgürlükler üzerindeki etkisi kısıtlayıcı hale gelir mi? Sıradan vatandaşlar güvenliklerini sağlamak için ne yapmalıdırlar?
Herkesin bir algoritması vardır ve beynimiz bu kurallar dizisine göre çalışmaktadır. Alışveriş yaparken, ihtiyaçları belirlemek için, sevdiğimiz rengi ve modeli seçmek için algoritmik sistemin devreye girmesi gereklidir. Her türlü programın, her küçük metnin bir algoritması vardır. Her algoritmanın temelini nasıl veri oluşturuyorsa, karar alma süreçlerinin temelini de veriler oluşturmaktadır. En çok geleceği okuyabilmek için verilere ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak bu tür çalışmalar bugün veri ve veri depolama sistemleri sayesinde sınırsız ve tehlikeli bir alana ilerlemiş durumdadır.
Sıradan bir vatandaşın alışverişten seçtiği filmlere, WhatsApp yazışmalarından fotoğraflarına her türlü verisinin kaydedildiği, izlendiği ve yönlendirildiği bir dünyada yaşamaktayız. Sosyal medya kullanımına ve profile bakılarak muhafazakar olup olmadığınız söylenebilmekte, harcamalarınız hakkında nasıl bir profil izlediğinize bakılabilmekte, yatırımlarınızı ne yönde yönlendirdiğiniz görülebilmekte, giyim tercihlerinize bakılabilmekte, yalan söyleyip söylemediğiniz kontrol edilebilmektedir. Hasta profillerini inceleyip, gelecek yılki hastalık rakamlarını söylemek mümkün olduğu gibi, kişilerin suç profillerine bakıp yeniden suç işleyip işlemeyeceği tahmin edilebilmektedir. Yani gündelik hayatınıza dair her şeyi sadece veri üzerinden okuyabilecek bir kapasiteye sahibiz. Böyle bir kapasite devletler ve yöneticiler için çok anlamlıdır. Bir ülkenin trafiğini düşünüyorsunuz ve elinizde bütün bir ülkeye ya da şehre ait hücresel veri datası varsa bu data ile kaç milyon insanın her sabah kaçta çıktığını ve nereden nereye gittiğini sadece hücresel veriyi takip ederek görebilirsiniz. Bu size şunu sağlar: Yolların trafik ışıklarını düzenlersem akışı hızlandırırım, insanlar hızlıca gider, daha az benzin tüketirler, daha az karbon monoksit kirlenmesi olur ve trafik sorunu çözülür. Daha iyi yatırımlar gibi bir sürü birbirine bağlı karar bir anda verilebilir hale gelir. Veriyi doğru algoritmalardan geçirerek karar vermenizi sağlayacak hale getirdiğinizde inanılmaz bilgilere ulaşılabilmektedir.
