Fırat Üniversitesi Sivrice Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Dr. Halil KARAN aşılı fide kullanımının tarımın geleceği ve sigortası olduğunu belirterek gündem ile ilgili açıklamalarda bulundu. Açıklamalarının satır başları şu şekilde:
Dünyada ve Ülkemizde aşılı fide üretimi günden güne artmaktadır. Yurt dışında özellikle Japonya ve Kore’de 1920 li yıllardan beri aşılı fide kullanımı başlamış ve bugün üretimlerinin büyük bir bölümünü aşılı fidelerle yaptıkları bilinmektedir. Avrupa ülkelerinin bir kısmında özellikle karpuz üretimlerinin %95 i aşılı fidelerle yapılmaktadır. Ülkemizde aşılı fide üretimi özellikle 1990 sonlarında başlamış ve günümüzde hızlı bir şekilde artarak devam etmektedir.
Aşılı fide kullanımı, üreticilere artı bir yük getirdiği görülse de alacağı ürün ve kullanacağı ilaç yönünden çok avantaj sağlamaktadır. Aşılı fide, ülkemizde en fazla Akdeniz bölgesinde kullanılmaktadır. Peki neden aşılı fideye ihtiyaç duyulmuştur? Özellikle Akdeniz yöresinde toprak kökenli hastalıklar oldukça fazla görülmektedir. Geçmiş yıllarda toprak kökenli hastalık ve zararlılara karşı yüksek maliyetli ilaçlar kullanılmıştır. Bu ilaçların hem yüksek maliyeti hem de uygulamadaki güçlükleri oldukça fazladır. Başlıca önemli nedenlerinden biri hastalık ve zararlılar olmasının yanında, toprakta yetiştirmeyi zorlaştıran aşırı tuz ve nem faktörü, aşıda kullanılan anaçların topraktan su ve besin maddelerini daha etkin kullanması ile birlikte bitkinin daha güçlü gelişmesi, düşük toprak sıcaklıklarına olan toleransı gibi problemlerin aşılmasında önemli rol oynamaktadır. Üretimde artan maliyet, yeterince aşılı fideye ulaşım gibi sıkıntılar olsa da aşılı fide kullanımı gelecekte önemli yer tutacağını söyleyebiliriz.
Artan nüfusa karşılık üretim alanlarımız artmamaktadır, üretim alanları sabit kaldığına göre verimi artıracak faktörlerden en iyisini seçmek zorundayız. Uygun anaç (zor şartlara adapte olan, üzerine istediğimiz bitkiyi aşıladığımız bitkinin kök bölgesini oluşturan kısım) üzerine yapılan aşılamadan sonra alınacak meyvede hiçbir kalite ve tat bozukluğu olmadığını söyleyebilirim. Yaklaşık 8 yıl kadar önce su kabağı üzerine kavun ve karpuz aşıladıktan sonra hem aşısız hem de aşılı olarak yetiştirdim. Meyveler aşılıda çok daha büyük, tat olarak ta hiçbir farklılığın olmadığını gördüm. Burada en önemli konu tat bozulmaması için uygun anacın kullanılması büyük önem taşımaktadır. Şu an firmalarda daha uygun anaçlar bulunmaktadır.
Burada önemli olan üretici ve tüketici arasında bilinçlenmenin sağlanması, hepimizin sıklıkla tükettiği birçok ürüne ucuz olarak ulaşabilmemizin diğer bir yolunun aşılı fidelerden geçtiğini söyleyebiliriz.
