Öğrenmenin oluşması için genellikle uyarıcı bombardımanı karşısında göze, kulağa ve diğer duyu organlarına gelen fiziksel uyarıcılar seçilerek sinirsel iletilere (mesajlara) dönüştürülmekte; daha sonra bu mesajlar, depolanabilme ve hatırlanabilmeleri için sinir sisteminde başka değişimlere uğramakta; bilgiyi hatırlamak için ise; depolanan mesajlar, kasların hareketini kontrol edebilecek bir başka mesaj türüne dönüştürülmektedir.
Etkili öğretim, öğrenme olayının doğasını ve değişik gelişim alanlarındaki öğrencilerin nasıl öğrendiklerini anlamayı gerektirir. Öğretim veya öğretme öğrenciye bilgi aktarma değildir. Öğrencinin öğrenmesine rehberlik etme etkinliğidir. Böyle bir öğrenme ancak öğrencinin katılımı ile mümkündür.
Yöntem ve teknik kavramları birbirleriyle çok karıştırılmaktadır. Yöntem, genelde hedefe ulaşmak için izlenen en kısa yol olarak tanımlanmaktadır. Teknik ise, bir öğretme yöntemini uygulamaya koyma biçimi, ya da sınıf içinde yapılan işlemlerin bütünü olarak tanımlanmaktadır. Daha geniş bir açıdan yöntemi, hedefe ulaştırmak için öğretme ve öğrenme sürecini düzenleme, plânlama; tekniği de bu düzenlenen ve plânlanan düşüncelerin uygulamaya aktarılmasında izlenen yol olarak görebiliriz.
Tam öğrenme modeli: Tam öğrenme modeli; öğrenciler arasında gözlenen öğrenme düzeyi farklılıklarını en aza indirmeyi, öğrencilerin büyük çoğunluğunun en üst düzeyde öğrenmelerini sağlamayı hedeflemektedir.
Sunuş yoluyla öğretim: Öğrenci ve öğretmen arasındaki iletişim önemlidir. Başlangıç sunusunu öğretmen yapar arkasından öğrenciler fikirlerini açıklarlar. Örnekler önemlidir. Sözel örneklerin yanında resim, şema ve diğer görsel örnekler olabilir. Tümdengelim yaklaşımına dayandığı için önce genel kavramlar, sonra bu kavramların kapsamındaki özel ve dar kavramlar sunulur.
Problem çözme yöntemi: Problem çözme öğrencilerin bir problem karşısında çözümler üretmesini sağlayan bir yöntemdir. Öğretmen öğrenciye ipuçları verir ve problemin anlaşılmasını sağlar. Problem hakkında karar vermek ve problemi çözmek öğrenciye bırakılır. Bu yöntem öğrencinin karar verme ve çözüm üretme yeteneklerini geliştirir.
Gösteri yöntemi: Gösteri bir şeyin nasıl yapılacağını görsel ve işitsel araçlar kullanılarak nasıl yapılacağının gösterilmesidir. Sınıf içerisinde genellikle öğretmen ya da varsa kaynak kişilerce yapılır. Bu tekniği uygulamak için sınıf içinde etkin ve yoğun hazırlık gerekir. Göze ve kulağa hitap ettiği için öğrenme düzeyi yüksektir. Öğrencilerin ilgilerini çekmektedir. Gösteri kısa ve öğrencilerin anlayacağı hızda olmalıdır.
Soru-cevap yöntemi: Öğretmenin konuyla ilgili önceden hazırladığı soruları sınıfta öğrencilere sorması ve öğrencilerin cevaplaması yöntemidir. Öğretmen öğrencilerin düşünme ve yorum yapmalarına olanak sağlayan sorular hazırlamalıdır. Yöntem konunun ne kadar anlaşıldığı hakkında dönüt verir. Öğrenci soru sorulacağı için sürekli hazır haldedir. Soru sorarken; sorular tüm sınıfa sorulmalı, biraz beklenmeli, daha sonra cevabı verecek öğrencinin adı söylenmelidir. Böylece öğrencilerin tümü soruyu dinleyecek ve cevaplamaya çalışacaktır. Soruyu yalnızca bir öğrencinin cevaplamasına izin verilmelidir. Cevap için uygun yeterli zaman tanınmalıdır. Öğrencilerden tam cevap beklenmelidir. Öğretmen önemli noktaları açıklamak için soruyu cevaplamamalıdır. Eğer öğrenci soruyu cevaplamakta güçlük çekiyorsa bir başka öğrencinin ona yardım etmesi sağlanmalıdır. Doğru cevap veren öğrencilere ”iyi”, ”güzel”, ”gibi sözlerle pekiştirilmeli, yanlış cevap veren öğrencilere ”şimdi hatırlayamadın, arkadaşını iyi dinle sana tekrar soracağım ”gibi sözler söylenmelidir.
Tartışma yöntemi: Tartışma yöntemi; önceden hazırlanmış bir konu üzerinde öğrencilerin fikirlerini birbirlerine söylemeleri ve katılmayanların katılmadıkları görüşleri çürütmek için karşılık verdikleri, fikir alışverişinin yapıldığı yöntemdir. Bu yöntemde soru sorma, konu üzerinde düşünme, dinleme, kendini ifade etme, aynı konuda farklı görüşlerin olabileceğini anlama ve öğrenilenlerin içselleştirilmesi gibi yararları vardır.
Proje çalışması: Öğrencilerin belli bir konu üzerinde değişik uygulamalarda bulunarak vardıkları bir çalışma biçimidir. Proje çalışmasında öğrenci bir şeyin nasıl olduğunu ve nasıl yapıldığını kendisi bulmaktadır. Proje çalışması bir öğrenci tarafından olabileceği gibi grupla da olabilir. Öğrenciye uygulama olanağı, başarma duygusu ve kendine güven verir.
Örnek olay incelenmesi: Gerçek yaşamdan ya da öğretmenin sınıfa getirdiği bir olayın öğrenciler tarafından irdelenerek, tartışılarak ve analiz ederek çözüm bulunduğu yöntemdir.
Kubaşık öğrenme yöntemi: Kubaşık öğrenme (işbirliğine dayalı öğrenme) öğrencilerin sınıf ortamında küçük karma kümeler oluşturarak ortak amaç doğrultusunda akademik bir konuda birbirlerinin öğrenmelerine yardımcı oldukları, genelde küme başarısının değişik yollarla ödüllendirildiği bir öğrenme yaklaşımıdır.
Beyin fırtınası: Beyin fırtınası konuya çözüm getirmek için hayal yoluyla düşünce ve yaratıcı fikirlerin üretildiği bir tekniktir. Beyin fırtınası en az beş, en çok on kişiyle uygulanır. Bu teknikte doğru ve yanlış diye bir şey yoktur. Önemli olan konu üzerinde fikir üretmektir. Cevapları yargılamak söz konusu değildir. Beyin fırtınasında önemli olan çok miktarda fikir üretmektir. Başlarken güncel ve öğrencilerin sevdiği konuları seçmek oldukça yararlıdır. Beyin fırtınası ile problem çözmede istenilen düşünce yöntemleri farklılık göstermekle birlikte en çok yararlanılan çözüm yolları, benzerinden yararlanma, fikir bağlantıları kurma ve zarardan yarar çıkarmaktır.
Benzetişim tekniği: Öğrencilerin bir konuyu gerçekmiş gibi ele alarak üzerinde çalışma yaptıkları bir tekniktir. Gerçek durumlar model ya da sanal ortamda (bilgisayar) yaratılabilir. Uçak eğitimi, kadavra üzerinde ameliyat vb. Bu teknikte bilgisayardan sıkça yararlanılır. Öğrenme düzeyi oldukça yüksektir. Yavaş öğrenen öğrenciler için faydalıdır.
Uzaktan eğitim yöntemi: Uzaktan eğitim teknoloji yoğun bir sistem içerdiğinden, bireyin farklı niteliklerine en uygun tarzlarda bilgi aktarımını sağlayabilecektir. Bireylerin içinde oldukları ve nitelikleri üzerinde etkin olan bir sosyal kesim vardır. Birey eğitim kurumlarında kendisine sunulmuş olan değerler dizisini kabul veya reddedebilir. Uzaktan eğitim sosyal realiteyi önemli ölçüde etkileyebilecek bir faktör olarak gözükmektedir. Sosyal realitenin tam bir yansıması olarak ele alınmalıdır. Sosyal yapı ve teknolojik gelişmelerdeki hızlı değişimler yeni nesillere bilgi aktarımında yeni ve kendine has eğitim tekniklerini de zorunlu kılmaktadır.
Gelişen teknoloji ile uzaktan eğitim içindeki uygulamalara; CD-ROM’lar ve geliştirilmiş yayınlar, TV, video, telefon destekli elektronik sınıflar, multimedya eğitim merkezleri, internet ve uzantıları hızlı ve etkin biçimde sokulmalıdır. Uzaktan eğitim öğretme-öğrenme sürecine; tek kaynaktan çok kaynağa ulaşma olanağı sağlaması, öğrenilenleri somutlaştırarak tekdüzelikten kurtarması, öğrenme zamanının kısalması, bireysel öğrenmeden dolayı grup baskısının kalkması, başlangıç yatırımı hariç eğitim maliyetlerinin azalması ve değişik duyu organlarına hitap etmesiyle fiziksel ortamın rahatsız edici unsurlarından en alt düzeyde etkilenme ve verimin artması yönünde katkı sağlamaktadır.
