Tüm pozitif enerjimle uyandım bugün. Kahve ve devam eden müzikler arasında köşe yazıma “girişeyim” dedim. Bu girişme olayını bu sefer biraz abartacağım. O yüzden lütfen Can artık saçmalama diyebilirsiniz.

Döngüsel ekonomi, döngüsel ekonomi, sürdürülebilirlik deyip durduk. Bu döngüsel ekonomi bir zehir benim için. Çünkü gözüm nereye baksa döngüsel ekonomi kapsamında bundan bu çıkar, bundan bu yapılır düşüncelerine gidiyorum. Meşe ağaçlarını, bildiğiniz küp şeker gibi görüyorum örneğin. Çünkü enzimatik reaksiyonlarla tahtadan şeker elde edilebilir. Bu sadece bir başlangıç..

Bazen zihnimdekileri toparlamaya çalışırım. İşte ondan o yapılır, bundan bu yapılır kısmı ile ilgili. Şimdi bir ayçekirdeğinden neler yapılabilir, onu zihnimde toparlamaya çalışıcam. Bakalım neler çıkacak.

Ayçekirdekleri siyah oluyor genelde. Ayçekirdeğine siyah rengi veren pigment “melanin” pigmenti. Melanin bizleri güneşten koruyan bir pigment. Renklendirici olarak da kullanılabilir (https://lnkd.in/ddhy4Da5). Melanin elde edildikten sonra kalan posadan life doğru gidebilirsiniz. Bu da başka bir dünya..

Ayçekirdeklerini toprağa ektiğinizde, ilk elde edeceğiniz şey, “ayçekirdeği filizi”.. Hemen hasat edip işleyebilirsiniz. Ne olacak bundan derseniz filizler vitamin ve mineralce inanılmaz zengin. Biyoaktif maddelerce de. Kozmetikten, gıdaya bir çok alanda kullanılabilir. (https://lnkd.in/dTbGiFy7).

Yine olmadıysa, o zaman daha detaylı çalışalım. Ayçekirdekleri tonla alınır, alınan ayçekirdeklerinden süperkritik ekstraksiyon ile %99.9 oranında tüm yağ, yağda çözünen vitaminler, lesitin ve aromalar ekstrakte edilir. Yağdan, lesitin ayrılır ve iki tane yüksek katma değerli ürün elde edilir. Süperkritikle yağı alınmış ayçekirdeği posasından, öncelikle ilk yapılacak iş “bitkisel protein” eldesidir. En az %30 verimle, %80 saflıkta bitkisel proteinler posadan elde edilir. Elde edilen bitkisel proteinler gıdada doğrudan gıdanın protein değerini yani besleyiciliğini arttırmak için kullanılır. Elde edilen proteinlerin bir kısmı enzimatik reaksiyonlarla peptitlere parçalanır. Hidrolize protein olarak kozmetikte ve tarımda kullanılabilir. Peptitlerin biyoaktiviteleri proteinlerden çok daha farklıdır. Yani kimi peptitler tansiyon düşürürken, kimisi saç çıkarır örneğin. Bu peptitler farklı protein kesim enzimleri ile elde edilirse, çok yüksek katma değerli medikal ürünler çıkabilir. Hidrolize proteinler yani peptitler farklı işlemlerden geçerek aminoasitlerine kadar parçalanabilir. Burada ise karşımıza daha farklı bir senaryo açığa çıkar çünkü aminoasitler de bir o kadar bitkisel proteinler kadar değerli.

Yağı süperkritik ile alınmış, bitkisel proteini alınmış posadan önce yukarıda bahsettiğim siyah pigment melanin eldesi yapılabilir. Melanin eldesi yaparken, aslında lignin eldesi de yapılmış olur. Farklı moleküler saflaştırma yöntemleri ile melanin ve lignin birbirinden ayrılabilir.
Döngüsel ekonomi ile kalın…